The James Catalogue of Western Manuscripts

Shelfmark O.3.57
Manuscript Title

Horace, Opera; Persius, Saturae; Theodulus, Eclogae; Cato, De moribus

Alternative Title

Horace. Persius. Theodulus. Cato. Avianus.

James Number 1229
Century 12th
Physical Description

43-41 lines of text on a page. In a beautiful small hand.

Provenance

Part of the Gale collection, given to T.C.C. by Roger Gale in 1738. K. 16. No. 386.

On p.1 an erased sign like the -rum abbreviation, a 2-shaped r with bar through leg [suggesting MS was owned by Dr Dee? -- see MSS O.2.14, O.2.21] Also a xvth cent. note:
Oracius persius stacius achileydos juuenalis salustius terencius virgilius eneydos ouidius auianus teodolus (fulgellncius erased).
On f.2
Quo quid antiquius eo melius,and the name G. Guggyn erased.

Second Folio Mencenas or Lyre musa
Donor Gale, Roger (1672-1744), Antiquary
Size (cm) 22 x 14.5
Folio 92 ff.
Material Parchment
Language Latin
Collation

110 210 (sheets 4 and 5 transposed) 38 48 52 68 710 (10 canc.) 88 98 1010 1112 (2 canc.).

IIIF Manifest URL https://mss-cat.trin.cam.ac.uk/Manuscript/O.3.57/manifest.json
Online Since 15/03/2016

Contents

In vellum wrapper with old table of contents (xvi?)

f.1b (Vita Horatii)
Q. F. O. libertino patre ac precone natus
-ut. lamiam efficaci do.
Quinti Flacci oratii. Inc. liber I. carminum odarum Satyrarum siue Eglogarum.
The odes are written as prose. There is no gloss.
f.16b Incipit Epodon
f.20b (Carmen Saeculare)
-dicere laudes. Finit.
f.21 Horatius de Arte poetica inc.
At this point begins a copious comment which is arranged in all sorts of fantastic forms, mostly geometrical figures: at first they are framed in green or red lines. On f.47b the writing is in the form of vases: on f.48a of axe heads: on ff.49b, 50a of fishes: on ff.50b, 51a of staves or maces: on ff.67-69 of letters of the alphabet from A to N.
The comment on the Ars Poetica begins:
Hic informat O. poetas hoc est instruit de incompetenti uariatione materie.
Text ends f.26b: nisi plena cruoris yrudo.
Expl. de poetica O. liber.
Gloss ends: donec sit plenus fauore illius et assentatione. explicit. Amen.
f.26b Flacci Oratii Sabelli Sermonum liber primus inc.
Gloss begins: qui fit Hic instruit O. romanos de uirtute.
f.39b Liber II.
Ends f.52a: serpentibus affris. Finit.
f.52 Quinti Flacci Oratii Epistolarum lib. I. inc.
Gloss begins: Iste liber appellatur liber epistolarum. Epistola ·i· superior missio.
Ends on f.63b
Finit epistolarum lib. I. inc. secundus.
Ends f.69a: decentius etas.
Q. Fl. Or. Epistolarum liber secundus expl. Ita fiunt omnes libri eius ·xi· IIIIor odarum . unus epodon. Duo Sermonum · poetria · seculare · t.
Gloss ends: ·i· manibus suis impellat lasciua etas.
f.69b Aulis. Cornuti Persii satirici liber inc.
Nec fonte.
The gloss on this is in another hand, and there is only an occasional attempt to write it in patterns.
Gloss begins: miscet(?) uitia.
There are also interlinear glosses, all apparently in Latin.
Text ends f.77a: finitor acerui.
Persii Cornuti Satyrarum liber expl.
Gloss ends: facile uideatur et sillogismum crisippi diffinire.
f.77 Inc. Liber Theodoli. Prologus
Ethiopum terras iam feruida torruit estas.
Without gloss.
Ends f.81
Desine quod restat ne desperatio ledat.
Finito libro reddatur cena magistro.
Explicit AMHN.
f.81 Inc. liber Catonis (without gloss)
Cum animaduerterem
-libenter ferto amorem.
Liber primus
Si deus est animus nobis ut carmina dicunt
-semper tibi proximus esto.
f.82 Liber II.
Telluris si forte uelis cognoscere cultus
-per somnum cernit id ipsum.
f.83 Liber III.
Hoc quicunque uelis
-bonus esse parenti.
f.83b Liber IV.
Securam quicunque cupis
-coniungere binos.
Expl. IIII. lib. Catonis.
Auiani Fabulae.
f.84b Epistola auiani ad theodosium
Dubitanti michi theodosi optime
-uel ab ipsis animis sententia proferatur.
Expl. Epistola.
Inc. Proemium
Lector non fabulas spectes sed tende magis quid
Rure morans quid agam respondi pauca rogatus
Ends:
Prandeo poto cano ludo lauo ceno quiesco
Rustica deflenti paruo iurauerat olim.
Ends f.92
(Forte lupum melior.)
Expedit insignem promeruisse necem.
Expl. lib. Aviani.
On f.92b a xvth cent. scribble
Cunctas quas vidi superat domus atque deco(res)
Hanc vocat et templum diuus apollo suum
Os populi mereatur et hec dicenda camena
Summa.
On the paper flyleaves at the end are some Emendationes in Horatium (xvii, xviii).

Bibliography

Gaide, F., ed., Avianus: Fables (Paris, 1980).

Hamburger, J. F., The Birth of the Author: pictorial prefaces in glossed books of the twelfth century (Toronto, 2021), pp.55-60

Jackson, D., Morgan, N. and Panayatova, S. (eds.), Illuminated Manuscripts in Cambridge : A Catalogue of Western Book Illumination in the Fitzwilliam Museum and the Cambridge Colleges. Part 3, France, vol 1, c.1000-c.1250 (London, 2015), vol 1. no. 17.

Jenkinson, J. R., 'Persius, Satires 6.6', Classical Quarterly 29 (1979), 146-8.

Schipper, W., 'Textual Varieties in Manuscript Margins', in Larratt Keefer, S. and Bremmer, Rolf H. (eds), Signs on the Edge: Space, Text and Margin in Medieval Manuscripts, Mediavalia Groningana, nouvelle série, Vol 10, pp. 25-54.

This work is copyright the Master and Fellows of Trinity College, Cambridge and is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License